Als iets wit is, maar iedereen, echt iedereen roept dat het zwart is,
houd dan meer eens vol dat de anderen ongelijk hebben. Ik kan me
eigenlijk niet herinneren dat er niét gesproken wordt over de
individualisering van de samenleving. Ik heb eigenlijk ook steeds
aangenomen dat dat inderdaad een reëel verschijnsel is. Ik meen het ook
overal te zien. Niet de groep en het mechanisme van de sociale controle
bepaalt wat mensen doen, dat bepalen zij in de eerste plaats zelf.
Strikt genomen deden ze dat altijd al natuurlijk. Ze oriënteerden zich
echter op het collectief, dat bij afwijkingen zeer repressief kon
optreden. Voor dat je het wist, stond je buiten de gemeenschap, met alle
gevolgen van dien.
Maar klopt dit allemaal wel? Jan Hendriks schrijft in het decembernummer van Woord & Dienst een uitdagend artikel onder de titel ‘Individualisering? Integendeel!’
Hij omschrijft het heel kernachtig in de introductieregels: ‘Om met de
conclusie te beginnen: Nederlanders denken niet steeds meer
verschillend, maar steeds meer gelijk. Niet verscheidenheid kenmerkt de
samenleving, maar eenvormigheid.’ Nu valt dat misschien nog wel wat te
relativeren. Heeft dit niet te maken met een manier van kijken? Ieder
maakt zelf zijn keuzes. Daar zit ook een collectief element in: iéder
maakt zelf zijn keuzes. Maar zo simpel schijnt het toch niet te zijn. In
het verleden lieten Nederlanders zich beïnvloeden door de groepen en
categorieën waartoe ze behoorden. In het heden doen ze dat nog steeds.
Ze maken alleen wel en masse dezelfde keuzes. Er is een dominant,
geseculariseerd cultuurpatroon. De vraag die dit natuurlijk oproept: wat
betekent dit voor de kerk? Hendriks gaat daar in een volgend artikel op
in. Een mooie cliffhanger! Hij ligt alvast een tipje van de sluier op.
Met Herman Milikowsky wil hij ‘de lof der onaangepastheid’ zingen. In de
tussentijd kan ik alvast ook zelf eens nadenken. Uitdagend vind ik het
namelijk wel.
-
Recente berichten
Recente reacties
Archieven
- augustus 2020
- mei 2018
- februari 2018
- november 2017
- juli 2017
- februari 2017
- december 2016
- april 2016
- februari 2016
- december 2015
- oktober 2015
- september 2015
- juli 2015
- mei 2015
- april 2015
- maart 2015
- februari 2015
- november 2014
- oktober 2014
- september 2014
- augustus 2014
- juli 2014
- mei 2014
- april 2014
- maart 2014
- februari 2014
- januari 2014
- december 2013
Categorieën
Meta