Het haalde de krant: de Nederlandse Gereformeerde Kerk van Apeldoorn stopt voorlopig met het zingen uit het nieuwe liedboek. Vanwege de kosten. Die zijn op zich niet het bezwaar. De kerk wil best betalen. Maar het gaat in dit geval om de onevenredig hoge kosten. De gemeente zingt namelijk niet alleen uit het nieuwe liedboek, maar ook uit andere bundels. Om dan ook voor het nieuwe liedboek nog eens het volle pond te betalen, is teveel van het goede. Collega Smouter schreeft er over in zijn blog en startte een discussie op Linkedin […]. Het blijkt overigens nog wel iets genuanceerder te liggen. Ook inhoudelijke overwegingen hebben meegespeeld om het nieuwe liedboek terzijde te leggen. Over nieuwe (en vernieuwde) liederen schrijft hij: ‘we vinden juist de teksten te algemeen en te weinig expliciet over het geloof’. Smouter pleit ervoor om te komen met een ‘all you can sing’ abonnement voor een breed scala aan bundels.
De NGK van Apeldoorn is bepaald niet de enige die uit meer bundels zingt. Veel gemeenten doen dat inmiddels. Vaak zijn de overwegingen heel pragmatisch. Er zit ook een meer principiële kant aan, zoals de beweging Eredienst Creatief laat zien. Wie niet inzet bij een bepaalde sfeer of stijl, maar bij de inhoud die in de liturgie aan de orde moet komen, maakt gebruik van al wat voorhanden en passend is om aan die inhoud gestalte te geven.  In het Commentaar van het ND schreef Wim Houtman gisteren: ‘God is te groot en het leven te veelkleurig om het te houden bij het vertrouwde, bij één stijl van geloven, één godsbeeld misschien wel.’ Hoe dat allemaal ook zij, een eclectische omgang met liedbundels (meervoud!) is een feit. Het zou een goede zaak zijn, dat het aanbod daarop aangepast wordt, ook wat betreft het nieuwe liedboek. Ik vrees echter dat de kans daarop niet zo groot is. De uitgever heeft grote belangen. Daarnaast is de Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied nooit happig geweest om toestemming te geven voor het uitgeven van een deel van het (oude) liedboek. Het was (en is?) alles of niets.
Een officiële, kerkelijke liedbundel is op het moment van verschijnen eigenlijk per definitie al achterhaald. Zo was veel dat in het liedboek van 1973 terecht kwam al enigszins gedateerd (de psalmberijming kwam in de jaren ’50 tot stand) en bekend (met name via de bundels 119 gezangen en 102 gezangen). Dat is met het liedboek dat dit jaar verscheen niet wezenlijk anders. Veel gemakkelijker dan toen kan echter nu ander materiaal naast het liedboek gezongen worden. Gestencild werd er ook toen al volop, maar het was relatief kostbaar. Muziek kon alleen met veel moeite worden afgedrukt. Nu is het nieuwe liedboek veel dikker geworden en het biedt daardoor meer keus. Toch had beter rekening gehouden kunnen worden met nieuwe ontwikkelingen van het kerklied. Dat geldt het liedboek als zodanig. Het is in belangrijke mate meer van het zelfde. Wij maken in onze gemeente graag gebruik van de ‘populairdere’ liederen van het nieuwe liedboek, maar de keuze is behoorlijk beperkt. Wat was het toch mooi geweest als de ISK het voortouw had genomen om een échte vernieuwingsslag te maken! Maar het geldt ook de wijze waarop het liedboek gehanteerd wordt: met meer openheid naar he gebruik van andere bundels. De eenzijdige inhoud van het nieuwe liedboek laat namelijk ook ons weinig keuze: we zullen andere liedboeken blijven gebruiken.
Ik onderstreep daarom het pleidooi van collega Smouter voor een all-you-can-sing-abonnement. Ik wil best betalen, maar wel voor die liederen die we daadwerkelijk zingen.
